MOR CEPKEN

Yörük Kadını yaşlanıp iyice deneyim kazanınca Kezbence olur adı.

O oymağın bilge kişisi, akıl danışılanıdır artık.

Göçebe yörüklüğünün kadınlarına tanıdığı yüce bir haktır mor cepken. Erkeklerin ise korkulu rüyasıdır.

"Mor Cepken"

Karacaoğlan türkülerinde geçer. Günümüzde Ege, Muğla, Antalya ve Toros yörüklüğünde yaşlı kadınlar tarafından hâlâ bilinir. Yörük kızlarının çeyiz bohçasına önce "Mor Cepken" konur. Kenarları sarı simgelerle işlenmiş, yelek biçiminde, mor renkli bir giysidir.

-

Yörük kızları sevdikleriyle evlenirlerdi. Başlık parası gibi alışkanlıkları yoktu. "Mor Cepken" evlilikte yeri, zamanı geldiğinde, darda kalan yörük kadınının erkeğine karşı kullandığı bir boşanma özgürlüğünün simgesidir. Mor renk ihanete uğramış, aldatılmış, aşkın rengidir.

“Mor Çatı” adı oradan gelir.

Evli yörük kadını, ihanete uğrayınca ya da kocası tarafından şiddet görünce bir şekilde Mor Cepken’i giyip herkesin görebileceği bir yere otururdu.

Bu “Ben bu adamı boşadım!”” demektir. O zaman akan sular durur, herkes işini gücünü bırakır.

Masal anaları ile doğum ebeleri "Mor Cepken" giyen kadının çevresini alırlar. Boşadığı kocası ise evinden dışarı çıkamaz, kimse yüzüne bakmaz. Dışlanır.

Büyük ödün verip de karısına Mor Cepken’i çıkartamazsa ömür ömüre dul kalacaktır. Kimse ona şaşı kızını bile vermez.

Göçebe yörüklüğünün kadınına tanıdığı hakka, özgürlüğe bakın!

1800 yılların sonlarında Nazilli kasabasının Aydın dağlarında, dağa çıkarak kadın hakları için savaşan “Gizemli Kadın Efe” de bunlardan biridir. Ege yöresinin unutulmaz bir eridir.

Mor cepken Ege efelerinin giydiği bir giysidir. Buralarda efelik kadın erkek işi değil yürek işidir.

Martin Sirocco

Dünya tarihi _Medeniyetler